In dit Hoofdstuk: | ||||||||
- Ik zag een baarsje |
||||||||
EEN LIEVE BRIEF VAN HET POERIEMVROUWTJE | ||||||||
Over haar tralalala geheim en haar heerlijke recepten |
||||||||
Dag lieve kinderen! Daar ben ik weer. Daar ben ik nog. Leuk hè?! Ik wil jullie uitnodigen om Chanoeka, het prachtige Feest van Licht, met mij te komen vieren. Met mij èn… met mijn man! Want ik ga trouwen, trouwen, trouwen! Tralalalala!!! Daar kijken jullie van op, hè? Dat hadden jullie niet verwacht, hè? Maar het is toch waar.
Willen jullie weten met wie? Ik zal het jullie verklappen. Maar niet verder vertellen hoor!
We passen echt heel goed bij elkaar. Waarom? Omdat Poeriem en Chanoeka bij elkaar horen. Daarom! Waarom Chanoeka en Poeriem bij elkaar horen , willen jullie weten? Omdat het allebei feesten zijn die te maken hebben met het blijven bestaan van het joodse volk. Luister en lees maar: En wat Chanoeka betreft: Snappen jullie nu waarom het ChanoekaMannetje en ik, het PoeriemVrouwtje, zo goed bij elkaar passen?! Als jullie het begrijpen mogen jullie op de receptie komen. Jullie krijgen dan Poeriemgebak - Hamansoren, en latkes en soefĝaniejot - Chanoeka-koekjes, te eten. Heerlijk!!! |
||||||||
Latkes - aardappelkoekjes |
||||||||
Ingrediënten: |
||||||||
Rasp de aardappels. Voeg de andere ingrediënten toe en meng alles goed door elkaar. Maak er ronde koekjes van. Bak ze in de hete margarine goudbruin. Heerlijk!!! |
||||||||
De beracha = lofzegging: ‘baroech atta Ado-naj Ello-heenoe Mèlech ha’olam boree perie ha’adama’ |
||||||||
|
||||||||
Soefĝaniejot - oliebollen |
||||||||
Ingrediënten: |
||||||||
Los de gist op in een gedeelte van het lauwe water. Doe meel, suiker, zout, margarine en geraspte citroenschil in een grote kom. Meng al deze ingrediënten goed door elkaar. Maak er een kuiltje in, doe daar het opgeloste gist en beetje bij beetje het overgebleven lauwe water bij, totdat er een elastische bal ontstaat. Laat het deeg nu op een lauw warm plekje ongeveer 1 uur rijzen. Bestrooi de aanrecht of tafel met bloem en rol het deeg uit. Druk er nu met een glas rondjes uit. Leg midden op het rondje een lepeltje jam en smeer ook de randjes in. Doe er nu een rondje overheen. Druk de randjes goed aan. Er goed op letten dat de randjes blijven plakken. Frituur ze in hete olie en dien ze op bestrooid met poedersuiker. Verukkuluk!!! |
||||||||
De beracha = lofzegging: Jullie PoeriemVrouwtje |
||||||||
CHANOEKA – WAT HET WETEN WAARD IS * Een korte samenvatting |
||||||||
Chanoeka duurt acht dagen. Op de joodse kalender is dat vanaf 25 kisleev t/m 2 of 3 teeweet. Meestal valt Chanoeka in december. |
||||||||
* Chanoeka herinnert aan de overwinning van een kleine groep joden (de Maccabeeën). |
||||||||
Tegen wie hadden zij gevochten? Zij hadden gevochten tegen een grote groep vergriekste joden die het Jodendom wilden veranderen; die het Jodendom aan de toen ‘moderne’ tijd wilden aanpassen. Het was eigenlijk – helaas, helaas - een burgeroorlog: joden tegen joden. Waarbij de vergriekste joden door Syrische soldaten werden geholpen. |
||||||||
* Ter herdenking aan deze overwinning die met G.d’s hulp tot stand kwam en ter herdenking |
||||||||
aan de herinwijding van de Tempel die door de vergriekste joden ontwijd was, vieren wij dit Inwijdingsfeest = Chanoeka. |
||||||||
* Waarom duurt dit feest acht dagen? |
||||||||
Omdat bij de herinwijding van de Tempel de zevenarmige kandelaar acht dagen brandde terwijl er maar genoeg olie was voor één dag!!! | ||||||||
|
||||||||
|
Elke avond steken wij één kaarsje meer aan. Meestal gebruiken wij daarvoor een menora, ook wel chanoekia genoemd, een kandelaar met één + acht armen Je kan alles in de sidoer = het gebedenboek vinden: de berachot = lofzeggingen, het dankgebed Haneerot Halaloe en het prachtige lied Ma’oz Tsoer. Let op: Vrijdagmiddag worden éérst de Chanoeka-lichten en daarna de Sjabbatkaarsen aangestoken. |
|||||||
* Wat doen wij extra op Chanoeka? |
||||||||
- |
wij zeggen Al Hanissiem in het bensjen = dankgebed na een broodmaaltijd, en ook in de Sjemonè Esree = het Staande Gebed wij zeggen Heel Halleel - dat zijn de psalmen 113 t/m 118 - in het ochtendgebed wij laainen een speciaal stukje uit de Tora |
|||||||
* Wat doen wij nòg meer extra met Chanoeka? |
||||||||
- - - - |
wij geven extra veel geld voor tsedaka = liefdadigheid kinderen krijgen cadeautjes en/of Chanoeka-geld wij spelen met een tolletje, de sewiewon/trendel/dreidel wij eten speciale Chanoeka-gerechten, zoals latkes = aardappelkoekjes en soefganiejot = een soort oliebollen. |
|||||||
Belangrijk: Op Chanoeka mag gewoon worden gewerkt. Wel hebben de vrouwen de gewoonte geen huishoudelijk werk te verrichten zolang de menora-lichten (de voorgeschreven tijd) branden. |
||||||||
Een goede tip: |
||||||||
Vraag de Chanoeka-folder van Jad Achat aan. Daarin wordt nog meer informatie over dit sfeervolle feest gegeven. En voor degene die het Hebreeuws niet zo gemakkelijk leest, zijn de hebreeuwse teksten met Nederlandse letters fonetisch weergegeven. Jad Achat is het servicecentrum voor Joods leven/beleven/overleven/overleveren en is te bereiken via www.JadAchat.nl | ||||||||
|
||||||||
EEN CHANOEKA REIS DOOR DE TIJD | ||||||||
*
|
Meer dan 3000 en 300 jaar geleden trok het joodse volk uit Egypte |
|||||||
OPNIEUW EEN LIEVE BRIEF VAN HET POERIEMVROUWTJE | ||||||||
De meisjes vieren Chanoeka extra! | ||||||||
Weten jullie, lieve meisjes, ik kom jullie nog even iets nieuws over Chanoeka vertellen. Iets wat vooral voor jullie, meisjes, heel belangrijk is. Toen de Syriërs de heersers waren in het joodse land, speelden zij de baas over alles en iedereen. Erg hè?! Vooral over de vrouwen en de meisjes. Daarom zijn wij, de vrouwen en meisjes, extra blij met de redding van Chanoeka. Dat snap je wel. En daarom doen wij, vrouwen en meisjes, geen huishoudelijk werk zolang de lichtjes van de menora branden. Ideetje: ik zou eigenlijk best héééél lange kaarsen in de menora van m’n man kunnen stoppen… ha, ah! Chanoeka Samee’ach! Nog veel jaren! |
||||||||
HET AANSTEKEN VAN DE MENORA | ||||||||
Uit o.a. de Chanoekafolder van Jad Achat | ||||||||
1. 2. 3. 4. 5. |
Je zet de kaarsen klaar van rechts naar links Behalve op vrijdagavond wordt er elke avond met "nacht" aangestoken. Je mag eventueel al direct na zonsondergang aansteken (behalve op Sjabbat uiteraard) Vóór het aansteken van de kaarsen zeg je: Baroeg atta Ado-naj Ello-heenoe mèleg ha'olam a'sjer kide'sjanoe bemits'wotav we'tsiwanoe lahadliek neer sjel chanoeka. Baroeg atta Ado-naj Ello-heenoe mèleg ha'olam sjè'asa nisiem la'awoteenoe bajamiem haheem bazeman hazè. Op de eerste avond Chanoeka zeg je ook nog de volgende beraga: Baroeg atta Ado-naj Ello-heenoe mèleg ha'olam sjèhègèjanoe wekiejemanoe wehiĝie'anoe lazeman hazè. Nu steek je de kaarsen aan; van links naar rechts Na het aansteken zeggen wij Haneerot Halaloe en zingen wij Ma'oz Tsoer. Haneerot halaloe anagnoe madliekiem Wegol sjemonat jemee chanoeka haneerot halaloe kodesj |
|
||||||
MA’OZ TSOER | ||||||||
Wij danken U voor de herinwijding van de Tempel meer dan 21 eeuwen geleden | ||||||||
Ma'oz tsoer je'sjoe'atie lega na'è le'sjabee'ag, tikon beet tefilatie we'sjam toda nezabee'ag. le'eet tagien matbee'ag mi'tsar hamenabee'ag, az eĝmor be'sjier mizmor chanoekat hamizbee'ag. |
||||||||
Wij waren slaven van Par’o – Pharao van Egypte. U redde ons | ||||||||
Ra'ot sawe'a naf'sjie bejaĝon kogie gala, gajaj meeraroe beko'sjie be'sjiboed malgoet eĝla. oewejado haĝedoela ho'tsie et haseĝoela, geel par'o wegol zar'o jaredoe ge'èwen me'tsoela. |
||||||||
De Tempel werd door Bawèl – Babylonië verwoest. Na sjiw’iem – zeventig jaar liet U de Tempel herbouwen | ||||||||
Dewier kod'sjo hèwie'anie weĝam sjam lo sjakattie, oewa noĝees wehiĝ’lanie kie zariem awad'tie. wejeen ra'al masagtie kim'at sjè'awartie, keets bawèl zeroebawèl lekeets sjiw'iem no'sjatie. |
||||||||
Haman de Aĝaĝie wilde ons uitroeien. U redde ons | ||||||||
Kerot komat berosj bikeesj aĝaĝie ben hamedata, weniejata lo lemokeesj weĝa'awato nisj'bata. rosj jeminie niseeta we’ojeev sjemo magieta, rov banav wekinjanav al ha'eets talieta. |
||||||||
De Jewaniem-Hellenisten onderdrukten ons. U hielp ons in de strijd en liet de Tempelmenora sjemona - acht dagen op wonderbaarlijke wijze branden | ||||||||
Jewaniem nikbe'tsoe alaj azaj bimee gasj'maniem, oefare'tsoe gomot miĝdalaj wetime'oe kol ha'sjemaniem. oeminotar kankaniem na'asa nees le'sjo'sjaniem, benee wiena jemee sjemona kawe'oe sjier oerenaniem. |
||||||||
Ook nu nog leeft het joodse volk in zorg en angst. Wij vragen U, G.d, door het sturen van de Masjie’ach ònze problemen en àlle wereldproblemen op te lossen | ||||||||
Gasof zero'a kod'sjèga wekareev keets haje'sjoe'a, nekom nikmat awadèga mizeediem wehare'sja'a. kie arega ha'sja'a we'een keets le'eet hara'a, degee admon be'tseel tsalmon hakeem ro'è sjiw'a. |
||||||||
HEB JIJ MISSCHIEN ERGENS EEN KRUIKJE REINE OLIE GEZIEN? | ||||||||
De Chanoeka geschiedenis kennen jullie nu. Jullie weten nu welk wonder er met dat ene overgebleven kruikje olie gebeurde. De menora in de Tempel bleef er acht dagen op branden. Maar ik vraag julie: vieren wij dáárom Chanoeka? Was dit nou zó een groot wonder dat daarvoor een apart feest werd ingesteld? Er zit blijkbaar meer achter. |
||||||||
G.d. kan wonderen laten gebeuren. Dat weten we. Dat is voor Hem ‘geen kunst’. We lezen in Tenach, de Bijbel, en in andere joodse boeken dat G.d wonderen heeft verricht. Daarbij waren wonderen die veel en veel groter waren dan het wonder om een menora langer te laten branden dan normaal. Uit dat alles begrijpen wij dat het wonder van het kruikje olie ons, zoals gezegd, méér komt vertellen. Bij voorbeeld: |
||||||||
-
|
Chanoeka leert ons dat zelfs wanneer de toekomst voor het joodse volk er erg donker uitziet, wij de hoop niet mogen opgeven! Chanoeka leert ons dat zelfs wanneer nog maar weinig joden als jóden zijn blijven leven, dat wil zeggen een leven met Tora en mitswot = geboden/verboden, wij niet de moed mogen verliezen! Chanoeka leert ons dat een joodse man of een joodse vrouw, een joodse jongen of een joods meisje, nóóit verloren is voor het joodse volk. Want in iedereen zit iets – nesjomme, een soort joods gevoel, noemen we dat - dat je met de Tempel kunt vergelijken. En in die Tempel van jezelf is zeker één kruikje reine olie te vinden. Het kruikje is misschien verborgen. Maar het is er! |
|||||||
Dus wat moet je doen? Je moet dat kruikje reine olie gaan zoeken Bij jezelf. Steek het kleine vlammetje in je joodse hartje aan. En ook in de harten van anderen. De hele wereld zal er lichter en warmer van worden! Doen! Doen! Doen! |
||||||||
Scroll & Roll naar boven en maak je keuze... |
||||||||
Tekst & PoeriemVrouwtje © Rabbijn Ing. I. Vorst 5772-5775. Design & Lay Out © Elveaa 2012-2014 |
||||||||