Documentatiecentrum

IJsland

IJsland is een land van vuur en ijs. Het eiland is ruim twee keer zo groot als Nederland. Het heeft 326 duizend inwoners, net zoveel als de stad Utrecht. IJsland is het dunst bevolkte land van Europa. Hoewel IJsland bij Europa hoort, ligt het er vele honderden kilometers vandaan. Ongeveer halverwege Europa en Amerika en iets ten zuiden van de poolcirkel.
IJsland is de oudste democratie ter wereld. Die werd opgericht in de 10e eeuw. Daarna werd het land echter eeuwenlang geregeerd door andere landen, tot 1944. Voor IJslanders zijn vrijheid en gelijkheid nu heel belangrijk.
Visserij zorgt voor de belangrijkste inkomsten. De zee rond IJsland is zeer visrijk. En in de rivieren en meren komt veel zoetwatervis voor. De laatste jaren wordt ook geld verdiend met toerisme. De unieke IJslandse natuur met vulkanen, geisers en warmwaterbronnen, trekt veel bezoekers.



© Palmi Gudmundsson/ImageSelect, Wassenaar

De bekendste warmwaterbron is de Blue Lagoon. Er is een zwembad van gemaakt. Het lichtblauwe water steekt mooi af tegen de zwarte lavarotsen eromheen
.


Landschap


De meeste IJslanders wonen in de hoofdstad Reykjavik. Het binnenland is onbewoond. In de winter kun je er door de sneeuw niet eens komen. Dwars over het eiland loopt de Midden-Atlantische rug. Eigenlijk is het een scheur in de aardkorst, daardoor zijn er veel vulkanen op IJsland. 
Het land is ontstaan door activiteiten van deze vulkanen. Het binnenland bestaat uit lavavelden en kale steenvlaktes. Ook het koude klimaat heeft invloed op het landschap. Er zijn veel gletsjers en weinig bossen. Wel zijn er vijfhonderd soorten mos op IJsland.


Vikingen


De eerste bewoners waren Ierse monniken die tussen 700 en 800 naar het eiland gingen. Tweehonderd jaar later arriveerden de Vikingen, zij noemden het land IJsland. De bevolking groeide snel. Daarom moesten er regels en wetten komen. Drie eeuwen lang ging het goed, er was vrijheid op IJsland. Maar vanaf de 13de eeuw (1200-1300) werd eerst Noorwegen en daarna Denemarken de baas. De IJslanders mochten voortaan alleen handel drijven met Denemarken. Het land werd daardoor straatarm. Door een hevige vulkaanuitbarsting, aardbevingen en ziektes stierven veel mensen. Vanaf 1800 begon het IJslandse volk zich weer in te zetten voor vrijheid. In 1944 werd IJsland opnieuw zelfstandig.
IJsland heeft een eigen taal: het IJslands. Voor buitenlanders is het lastig te verstaan. Ook het lezen is wennen, omdat de taal leestekens heeft die in ons alfabet niet voorkomen. De taal is sinds de 7de eeuw nauwelijks veranderd. Door de afgelegen ligging van het eiland was er weinig invloed van andere landen. IJsland wil de taal graag zuiver houden en bedenkt IJslandse woorden voor moderne termen.
Veel IJslanders zijn actief met muziek bezig. Zowel traditionele als moderne muzieksoorten zijn populair. Teksten zijn meestal in de eigen taal. Op scholen is zang een onderdeel van het taalonderwijs.

Voedsel bestaat voornamelijk uit producten die op het eiland voorkomen, veel verse vis en schapenvlees. En groenten als aardappelen, kool en rapen. Fruit wordt weinig gegeten, het is duur omdat het uit andere landen moet komen. Op feestdagen staan er traditionele gerechten op het menu, zoals gekookte schapenkop en bloedworst. De IJslanders vieren de christelijke feestdagen Kerstmis en Pasen. Maar ook feesten uit de Noorse traditie. Bijvoorbeeld het midwinterfeest, dat eind januari of begin februari plaatsvindt. Op de langste dag van het jaar wordt de midzomernacht gevierd.



© UvA Kaartenmakers, Castricum

De meeste IJslanders wonen in de hoofdstad Reykjavik. De rest van de inwoners leeft vooral in dorpen dicht bij de kust. En in de buurt van de ringweg, de belangrijkste autoweg in IJsland.

Details en informatie

  • Titel: IJsland
  • Auteur(s): Lonneke Crusio
  • Nummer: 8
  • Niveau: 3
  • Siso: J IJsland 991
123movies