Documentatiecentrum

Wervelstormen

Wervelstormen maken wij gelukkig niet zo vaak mee. Ze kunnen veel schade aanrichten. Elk jaar vallen er veel doden door wervelstormen die op land of op zee kunnen ontstaan.
Een voorbeeld van een wervelstorm is de tornado. Tornado's kunnen overal ontstaan, maar de meeste komen voor in de Verenigde Staten.
Vroeger was het aantal slachtoffers veel groter dan nu. Niet omdat er minder wervelstormen voorkomen, maar omdat we ons nu beter kunnen beschermen. Ook hebben we nu betere communicatiemiddelen om mensen snel te waarschuwen. Als een wervelstorm een vloedgolf veroorzaakt, weten we via satellieten beter waar de vloedgolf aan land komt. Meestal is er dan nog genoeg tijd om de bewoners van dat gebied te evacueren.


© Mike Berger/SPL/ANP, Rijswijk

De tornado komt dichterbij. Nu wordt het spannend voor deze mensen, de zogenaamde stormjagers. Zij gaan niet alleen op zoek naar tornado's voor onderzoek of mooie foto's. Ze doen het ook voor de kick, omdat ze van spannend weer houden.

Verraderlijk

Koude en warme lucht én vochtige luchtstromen maken lucht erg onrustig. Daardoor ontstaan onweersbuien. Sommige groeien uit tot een supercel. In het midden van zo'n onweersbui gaat de lucht als een wilde draaikolk tekeer. Er kan dan een slurf ontstaan die je kunt vergelijken met een stofzuigerslang. Alles wat niet goed vast staat, neemt hij mee. Een stuk verder valt alles weer naar beneden. Soms worden ook mensen en dieren een eind meegevoerd. Ze overleven dat meestal niet.
Tornado's zijn verraderlijk. Ze kunnen plotseling ontstaan. En ze kunnen plotseling van koers veranderen. Veel Amerikanen die in een tornadogebied wonen, hebben schuilplaatsen onder de grond gebouwd.
Ook in ons land komen tornado's voor, alleen zijn ze hier veel kleiner en minder sterk dan in de Verenigde Staten. Toch kan een windhoos ook veel schade aanrichten. In de zomer van 1967 raakten in Tricht (Gelderland) 500 mensen hun huis kwijt.


© William Hoogteyling/HH, Amsterdam

In slechts 15 seconden verwoestte een windhoos meer dan honderd huizen van Tricht. De bewoners waren niet alleen hun huis kwijt, ook bijna alles wat erin stond. Het was een F3-tornado uit een supercel. Zo zwaar komen 
ze bij ons haast nooit voor.

Cyclonen

Een andere levensgevaarlijke wervelstorm is de cycloon. Cyclonen ontstaan boven oceanen in de tropen, als het zeewater minstens 26 graden Celcius is. Een cycloon bestaat uit verschillende buien die samenklitten, zo kan hij wel 500 tot 1000 kilometer breed worden. In het midden van een cycloon zit geen slurf, maar een oog; een zwart gat. Recht onder het oog stijgt het zeewater wel zeven meter door de zuigende kracht van de cycloon. Veel cyclonen koersen naar Japan of China.
De windkracht is verdeeld in vijf categorieën. Een zwakke cycloon heeft al de kracht van een orkaan. Een zware cycloon kan met een snelheid van 300 kilometer per uur voortrazen.

Naam

Cyclonen krijgen beurtelings een meisjes- of jongensnaam, in volgorde van het alfabet. De eerste van een jaar kan bijvoorbeeld Amily heten, de volgende Ben. Cyclonen blijven lang actief en dus zal er nog lang over gepraat worden. Dan is zo'n naam wel handig. In 2005 sloeg Katrina toe in New Orleans, een stad in het zuiden van de Verenigde Staten. Deze cycloon had al twintig booreilanden verwoest, voordat hij de kust bereikte. De kracht van het water was zo groot dat dijken en dammen doorbraken. Bijna de hele stad liep onder water. Veel mensen verdronken. Nooit meer zal een cycloon de naam Katrina krijgen.

Details en informatie

  • Titel: Wervelstormen
  • Auteur(s): Zeger van Mersbergen
  • Nummer: IC361
  • Niveau: 3
  • Siso: J 555.3
123movies