Documentatiecentrum

Eerste bewoners van Nederland

Wie was de eerste bewoner van Nederland? We weten we het niet precies. Wel weten wie de oudste teruggevonden Nederlander is. Dat is Trijntje. Zo heette ze vast niet echt, maar haar botten zijn gevonden op een plek waar een spoorlijn moest komen. De onderzoekers gaven haar daarom die naam. Trijntje is 7000 jaar oud. Ze werd gevonden in de grond bij Hardinxveld-Giessendam. Maar al ver voor haar woonden er andere mensen in ons land. Van hen zijn alleen gereedschappen en potten teruggevonden. Die oudste bewoners leefden allemaal in de prehistorie.

Jagers en boeren

De oudste sporen van mensen in Nederland zijn 250.000 jaar oud. Ons land zag er toen heel anders uit. Het grootste deel stond onder water. Alleen wat nu Brabant, Limburg, Twente en de Achterhoek is, was droog. Daar woonden mensen. Van hen hebben onderzoekers sporen gevonden. Bijvoorbeeld gereedschappen. Die gevonden gereedschappen zijn gemaakt van vuursteen. Dat is een harde steensoort. Als je twee van die stenen tegen elkaar slaat, springen er stukken af. Zo krijg je heel scherpe randen waarmee je bijvoorbeeld kunt snijden.
Na deze mensen kwamen de Neanderthalers. Ze zijn genoemd naar het Neanderdal in Duitsland. Daar zijn de eerste resten van deze mensensoort gevonden. De Neanderthalers leefden ergens tussen 100.000 en 20.000 jaar geleden. Ze hadden een laag voorhoofd en grote wenkbrauwen.

Zo zag een Neanderthaler er waarschijnlijk uit. Er zijn alleen botten van gevonden.

Ook de Neanderthalers gebruikten stenen werktuigen, zoals vuistbijlen. Ze leefden waarschijnlijk van de jacht. In ons land zijn nooit skeletten gevonden van deze mensen, maar wel gereedschappen. De Neanderthalers leefden tussen twee ijstijden in. In zo'n ijstijd was het erg koud in ons land. In de perioden tussen de ijstijden was het wat warmer. De laatste ijstijd was zo'n 10.000 jaar geleden voorbij. Toen kwamen er rendierjagers naar Nederland. Rendieren zijn een soort herten met geweien. Ze zijn er nog steeds, maar ze leven nu in veel noordelijker landen. Ze eten mossen die na de laatste ijstijd volop in ons land groeiden. De jagers trokken achter de kuddes aan en vingen de dieren. Ze gebruikten alles van ze. Bijvoorbeeld de huid en de botten. Deze rendierjagers woonden in tenten. Die maakten ze van de huiden van rendieren.

Na de laatste ijstijd werd Nederland langzaam warmer. Er kwamen bomen en veel meer diersoorten hier. De jagers pasten zich aan en bouwden bijvoorbeeld bootjes om vissen te vangen. Ook gingen ze als boeren akkers aanleggen. De eerste boeren woonden in Limburg. Daar gingen de mensen in ons land voor het eerst op een vaste plek wonen. Ze bouwden boerderijen bij elkaar in dorpjes. Ze zorgden voor hun eigen voedsel en legden er voorraden van aan voor de winter. Zo hoefden ze niet meer rond te trekken, zoals de jagers voor hen. Ook in andere gebieden gingen zulke boerenvolken leven. De bekendste zijn de hunebedbouwers. Van die hunebedden staan er nog 54 in Drenthe. Het waren waarschijnlijk graven.

In hunebedden werden de doden begraven.

In Friesland en Groningen bouwden de mensen van 500 voor tot 1100 na Christus terpen. Dat deden ze omdat de zee vaak het land overstroomde. Op een terp bleef je droog, daarom gingen de mensen en hun dieren op zo'n heuvel wonen.

Details en informatie

  • Titel: Eerste bewoners van Nederland
  • Auteur(s): Edith Schreuder
  • Nummer: IC076
  • Niveau: 3

Video bekijken

123movies