Documentatiecentrum

Vleermuizen

De vleermuizen die in Nederland voorkomen, kun je overdag vaak vinden op droge, donkere plaatsen. Bijvoorbeeld op zolders, in schuren, bunkers en nestkasten. In de schemering kun je ze zien vliegen. De grootste vleermuis in Nederland is de vale vleermuis. Hij meet met uitgestrekte vleugels 35 tot 45 centimeter. De kleinste is de dwergvleermuis. Daarvan komen er nog 600 duizend in ons land voor.
De meeste vleermuizen leven in tropische gebieden. Ze leven daar vooral van nectar en fruit. Maar sommige soorten jagen ook op kikkers, vissen, vogels en kleine zoogdieren.
In films spelen vleermuizen vaak de rol van bloedzuigende monsters: vampiers. In Zuid-Amerika leven inderdaad drie soorten vampier-vleermuizen. Het zijn kleine diertjes die een wondje maken bij slapende koeien en paarden. Uit de wond likken ze dan bloed. Door hun beet kunnen ze gevaarlijke ziekten overbrengen, zoals hondsdolheid. In ons land leven geen vampiers. De vleermuizen in Nederland eten insecten.

De vale vleermuis is de grootste vleermuis in Nederland.

Zoogdieren

Vleermuizen zijn zoogdieren. Ze hebben een eigen lichaamstemperatuur. Hun lichaam is behaard. De jongen drinken melk uit een tepel van de moedervleermuis. Het bijzondere van vleermuizen is, dat het vliegende zoogdieren zijn. Vliegen doen ze met hun voorpoten. Tussen de lange vingers zit een dun vel, de vlieghuid. Die is soepel en kaal. Aan de duim zit een grote kromme nagel, waarmee een vleermuis kan hangen en klimmen. Vleermuizen rusten ondersteboven. Ze hangen dan aan hun achterpoten. Sommige soorten hangen het liefst dicht bij elkaar. Andere soorten houden liever wat afstand.
Ook tijdens de winterslaap hangen vleermuizen ergens op een beschutte plaats. Deze moet koel, donker en droog zijn. Vleermuizen hebben een winterslaap nodig, omdat er in dat seizoen geen voedsel is. Insecten zijn dood of hebben zich ergens verstopt om de winter door te komen. Tijdens de winterslaap gaan vleermuizen minder snel ademhalen. Hun lichaamstemperatuur daalt. Hun hartslag wordt langzamer. Daardoor hebben de dieren maar heel weinig energie nodig.
In de herfst eten de vleermuizen extra veel. Ze bouwen dan een vetvoorraad op in hun lichaam.

Een oude grot of kelder is een ideale winterslaapplek voor vleermuizen.

In het voorjaar gaan vleermuizen naar hun zomerverblijfplaatsen. De vrouwtjes gaan na het paren in kraamkolonies wonen. Meestal krijgt een vrouwtje één jong. Sommige soorten krijgen er twee. In het begin dragen de vrouwtjes hun jong mee in hun vacht.
Vleermuizen jagen 's nachts op insecten. Ze hebben dan niets aan hun ogen. Ze gebruiken in het donker echolocatie. Ze maken dan heel hoge piepgeluiden. Die geluiden weerkaatsen tegen bijvoorbeeld een boom of een vliegend insect. Met hun oren vangen vleermuizen de echo's op. Zo krijgen ze een beeld van hun omgeving, ze weten precies waar insecten vliegen. Met echolocatie kunnen ze in het pikkedonker tussen takken door vliegen, zonder ook maar iets te raken.
De meeste mensen kunnen de geluiden van vleermuizen niet horen. Onderzoekers gebruiken daarom een batdetector. Aan de toonhoogte en de snelheid kan een kenner precies horen welke vleermuissoort er ergens vliegt.

De grootste bedreiging voor vleermuizen is de mens. Door het kappen van holle bomen en het isoleren van gebouwen verdwijnen er rustplaatsen voor deze dieren. Ook het gebruik van gif om insecten te bestrijden is slecht voor de vleermuis.

Details en informatie

  • Titel: Vleermuizen
  • Auteur(s): Manon van Loenen
  • Nummer: IC107
  • Niveau: 3
  • Siso: J 598.99
123movies