Trek door klimaatveranderingen

Natasja Ouwerling, 11 april 2018

Tijdens de ijstijd veranderde het klimaat voortdurend, warme perioden wisselden koude af. Dieren moesten zien te overleven in deze verschillende klimaten, dit deden ze door trek. Wat is trek? Wat voor rol speelt het klimaat bij de trek van dieren?

Wat is trek?

Als dieren verhuizen naar een ander leefgebied, noemen we dat trek. Een goed voorbeeld hiervan is de vogeltrek. Als het koud wordt, vertrekken veel vogels naar warme gebieden om daar te overwinteren. Zodra de winter over is, vliegen de vogels weer terug. Voortplanting is een andere oorzaak dat dieren trekken, denk aan soepschildpadden. Deze schildpadden leven in de zee, maar keren terug naar hun geboortestrand om eieren te leggen. Hiervoor leggen ze soms wel 1500 kilometer af!

Andresvilla92 | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Soepschildpadden of groene zeeschildpadden trekken terug naar hun geboortestrand om eieren te leggen.

Wat is klimaatverandering?

Als het weer verandert over een langere periode dan spreken we van klimaatverandering. Het wordt warmer of kouder, of de hoeveelheid regen of wind verandert. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals de hoeveelheid broeikasgassen die wij uitstoten. Ook grote natuurrampen beïnvloeden het klimaat. Denk aan een uitbarsting van een vulkaan, waar veel warmte en hete lava bij vrijkomen die de directe omgeving beïnvloeden.

Migreren door klimaatverandering

Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor natuurgebieden. Vooral bomen hebben tijd nodig om te wennen aan veranderingen. Ze groeien langzaam en doen er langer over om zich aan te passen. Dieren die trekken, zoals vogels, passen zich sneller aan.

De beuk is een boom die gedurende de warmere perioden in Nederland is gekomen maar ook weer verdween in de koude perioden. Door de klimaatverandering verandert de samenstelling van bossen en hierdoor kunnen de bomen, zoals de beuk, verdwijnen uit de bossen. Na de laatste ijstijd is de beuk weer in Nederland terecht gekomen.

Waarom zou jij wegtrekken als het klimaat verandert?

De bonte vliegenvanger

Door klimaatverandering verandert de levenscyclus van vlinders. Rupsen zijn er eerder in het jaar. Deze rupsen zijn de belangrijkste voedselbron voor de bonte vliegenvanger en hun jongen. Dit betekent dat de jongen te laat uit het ei komen om de rupsen te eten. Dit is een groot probleem voor deze trekvogels. De bonte vliegenvanger trekt namelijk naar gebieden met veel voedsel om hun jongen groot te brengen. Als de rupsen eerder in het jaar voorkomen, moeten de vogels dus ook eerder naar deze plek terugkeren. Dit betekent dat het trekgedrag van deze vogels verandert. De bonte vliegenvanger zal dus eerder terugkeren en jongen krijgen om te zorgen voor een zo voedselrijk mogelijke omgeving. Verschillende veranderingen in het klimaat, zoals de temperatuur, hebben invloed op de leefgebieden van dieren. Als deze veranderingen te groot zijn in het leefgebied, trekken de dieren weg naar een leefgebied om makkelijker te overleven.

Alun Williams333 | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Een bonte vliegenvanger