Fossielen vinden: waar en hoe doe je dat?

Gaby van Veen, 11 oktober 2018

Fossielen zijn schaars. Ze liggen niet op straat en vallen niet uit een boom. En toch wil je er eentje hebben, dus waar vind je ze? 

Onderdeel van:

Hoe worden fossielen gevonden?

Fossielen zijn meestal diep onder de grond verstopt en komen pas naar boven als de bovengrond verdwijnt. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het wegzuigen van zand of bij opgravingen. Fossielen vinden in Nederland is het makkelijkst aan het strand. Voor het behouden van de kust wordt namelijk zand gespoten. Dat houdt in dat zand in de zee wordt opgezogen om daarmee stranden te verbreden. Fossielen komen soms uit het diepe door de stroming aan land spoelen. De Zandmotor onder Kijkduin is zo'n goede fossielenvindplaats.

Mammoetkies op de Zandmotor
Naturalis Biodiversity Center - Hansjorg Ahrens | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Mammoetkies op de Zandmotor

Zie jij de fossielen liggen?

Zoek het fossiel.
Zoek het fossiel.
Naturalis Biodiversity Center - Hansjorg Ahrens | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Zoek het fossiel.
Zoek het fossiel.
Naturalis Biodiversity Center - Hansjorg Ahrens | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Zoek het fossiel.
Zoek het fossiel.
Naturalis Biodiversity Center - Hansjorg Ahrens | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

De Zandmotor? Dat klinkt interessant

Dat is het ook, de Zandmotor is een enorme hoeveelheid zand dat in 2011 door Rijkswaterstaat langs de kust is aangelegd. Deze brede strook zand zorgt ervoor dat het zand zich op natuurlijke wijze aan de kust verspreid, zonder dat daar boten voor nodig zijn. Gewoonlijk doen schepen eenmaal per jaar strandverbreding. Met de Zandmotor zal dat rondom Zuid-Holland hopelijk niet meer nodig zijn. De Zandmotor is een proefproject, de eerste in zijn soort en omvang in de hele wereld. Vanuit de hele wetenschapssector is er aandacht voor, omdat een experiment van deze omvang heel veel wetenschappelijke bevindingen oplevert. 

De Zandmotor is niet alleen zand maar ook een strand. Iedereen is welkom om bijvoorbeeld te zwemmen, te zonnebaden en natuurlijk fossielen te zoeken.

 

Een baggerschip dat is gebruikt bij de aanleg van de Zandmotor.
Een baggerschip dat is gebruikt bij de aanleg van de Zandmotor.
Wikimedia commons Smiley.toerist CC-BY-SA 3.0 | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Waarom zijn er zoveel fossielen te vinden bij de Zandmotor?

In de laatste ijstijd was de Noordzee nog droog land. Er liepen mammoeten en sabeltandtijgers rond. De overblijfselen van die dieren zijn soms bewaard gebleven in het zand onder het water. Om de Zandmotor aan te leggen was er 21,5 miljoen kubieke meter zand nodig. Al dat zand is 10 kilometer van de kust uit de Noordzee gehaald. Met het opgezogen zand zijn op de Zandmotor bij Kijkduin ook fossielen afgezet. Hoewel zeldzamer, is het trouwens ook mogelijk om stenen gereedschap als vuistbijlen van jagers/verzamelaars te vinden.

De Zandmotor: bijna al het zand dat je hier ziet is door mensen aangelegd.
De Zandmotor: bijna al het zand dat je hier ziet is door mensen aangelegd.
Wikipedia - Pmblom | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0

Waar kun je nog meer fossielen vinden?

De kust aan het plaatsje van Cadzand in Zeeland heet ook wel het haaientandstrand. Er zijn zelfs tanden te vinden van de beruchte uitgestorven Megalodon haai (Megaselachus megalodon). Verder zijn over de hele Hollandse en Zeeuwse kust fossielen te vinden, al is de kans veel groter aan de Zandmotor of Cadzand. In Zuid-Limburg zijn ook verschillende groeven te bezoeken waar fossielen te vinden zijn, maar daar mag je meestal niet vrij rondlopen.

Tips voor fossielenzoekers

Fossielen kun je het best vinden bij laag water. Of na een storm omdat er dan veel aanspoelt. Ga vooral vaak zoeken, want de kans is groter. Op straat zijn in natuurstenen bestrating en gevelversiering soms ontelbare fossielen te vinden. Deze kun je niet meenemen, maar wel bewonderen. 

Verwacht alleen geen heel mammoetskelet aan het strand te vinden, daarvoor zul je nog steeds naar het museum moeten gaan.

 

Poot van een rendier.
Naturalis Biodiversity Center - Hansjorg Ahrens | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0
Poot van een rendier.

Wil je weten wat je gevonden hebt? Kijk hier!