De mammoet

In de netten van vissers komen soms botten van dieren terecht. Die dieren leefden duizenden jaren geleden, maar zijn nu uitgestorven. Het zijn mammoeten, verre familie van de olifant. Mammoeten leefden in de prehistorie. Dat was de tijd van jagers en verzamelaars, meer dan 5 duizend jaar geleden. Het was in die tijd erg koud in Nederland. Zo'n periode noem je ijstijd. De Noordzee lag toen droog. Daar leefden mammoeten, en daarom worden hun botten soms nog op de zeebodem gevonden. Alle delen van het skelet zijn wel een keer opgevist. Ook op andere plaatsen in Nederland zijn botten opgegraven.

De bekendste mammoet is de wolharige mammoet. Hij had een dikke vacht.

In de diepvriezer

In Siberië, Noord-Azië, en Alaska in Noord-Amerika zijn complete mammoeten in de bodem gevonden. De bodem is daar altijd bevroren. Dat werkt als een diepvriezer. De mammoeten zijn daardoor goed bewaard gebleven. De huid en de haren zitten er nog aan. Ook de ingewanden zijn nog goed. Dat zijn de delen binnen in de buik, zoals de maag en de darmen. Door al die vondsten zijn wetenschappers veel te weten gekomen over deze 'harige olifanten uit de prehistorie'.

Dit skelet van echte mammoetbotten kun je zien in museum Naturalis in Leiden.

Er waren verschillende soorten mammoeten. De grootste was de keizersmammoet. Hij kon wel vijf meter hoog worden. Een groot en zwaar beest als de mammoet had grote en zware botten. Alle botten bij elkaar noem je het skelet. Dat geeft stevigheid aan het lichaam. De slagtanden van een mammoet waren soms wel vier meter lang. Ze wogen 125 kilo per stuk. De mammoet leefde in kuddes van een stuk of twintig dieren. Het oudste en grootste vrouwtje, de koe, was de leider. De kudde bestond verder uit haar volwassen dochters, zusters en kleinkinderen. Mannetjes van veertien jaar en ouder verlieten de kudde en gingen alleen leven. Soms vormden ze groepjes met andere mannetjes.

In musea kun je veel overblijfselen van mammoeten zien. Het museum Naturalis in Leiden heeft de grootste verzameling botten en kiezen van mammoeten ter wereld. Daar zijn ongeveer 7500 botten. Van een groot aantal botten is een mammoetskelet gemaakt. Ook bij het Ecodrome in Zwolle hebben ze botten van mammoeten. Die kun je niet zomaar zien. Je moet ze eerst zelf opgraven. Ze liggen in een soort zandbak, en met een schep mag je zelf op zoek. In sommige musea staat geen echt skelet maar een replica. Dat is een kopie, gemaakt van kunststof.