Criminelen

Hoe komt het dat iemand een misdaad pleegt? Dit kan verschillende redenen hebben. Misschien heeft hij of zij wel een nare jeugd gehad of heeft hij of zij veel schulden. De rechter bepaalt welke straf iemand krijgt: een gevangenisstraf, een behandeling in tbs-kliniek, of een taakstraf.
Jongeren kunnen door de rechter een Halt-straf krijgen, bijvoorbeeld voor vernieling. Soms moeten ze dan hun excuses aanbieden of de schade betalen. Als de Halt-straf niet werkt, moeten ze naar de jeugdgevangenis. Vanuit de gevangenis gaan ze naar school. En ze leren hoe ze beter kunnen omgaan met hun gevoelens en gedrag.
Als een gevangene vrij komt is het meestal niet gemakkelijk om weer goed te functioneren in de maatschappij. Hij krijgt daarbij hulp van de reclassering, bijvoorbeeld bij het vinden van werk. Af en toe gaat het daarna toch mis en pleegt de crimineel recidive.

© Caspar Huurdeman Fotografie/HH, Den Haag

De politie pakt een man op. Hij wordt ervan verdacht dat hij iets strafbaars heeft gedaan. De rechter zal uiteindelijk de straf bepalen.

Niet zomaar

Iemand pleegt niet zomaar een strafbaar feit. Het kan zijn dat hij of zij veel schulden heeft en daarom gaat stelen. Of iemand die bij een groep wil horen, omdat hij niet alleen wil zijn. Zo’n groep kan je dan uitdagen dingen te doen die je eigenlijk niet wilt. Een groep kan ook voor de kick iets doen. Vaak begint het klein, maar gaat het van kwaad tot erger.
Soms kan iemand iets strafbaars doen, omdat hij ziek is in zijn hoofd. Deze mensen kunnen zich niet inleven in het gevoel van andere mensen. Of ze kunnen zich niet beheersen en slaan er zomaar op los. Deze misdadigers worden verplicht opgenomen in een tbs-kliniek. Ze zijn dus eigenlijk patiënt, maar mogen niet weg. Het komt ook voor dat iemand eerst een gevangenisstraf krijgt en daarna een behandeling krijgt in een tbs-kliniek.

© Lex van Lieshout/ANP, Rijswijk

De patiënten van een tbs-kliniek hebben een eigen kamer. Ze kunnen werken op de werkplaats. Als onderdeel van hun behandeling kunnen ze ook sporten, toneel spelen, muziek maken, of schilderen of tekenen.

Je kunt aan mensen niet zien of ze crimineel zijn. Zo kan bijvoorbeeld een directeur in een net pak, mensen omkopen of zijn bedrijf stiekem afval laten lozen.
Inbreken in een huis kun je alleen doen, maar handelen in drugs lukt je niet in je eentje. Om drugs te maken, te smokkelen en te verkopen heb je veel mensen nodig. Er zit een hele organisatie achter. Zit je eenmaal in zo’n drugsbende, dan is het niet gemakkelijk om te stoppen. Andere bendeleden zullen je niet zomaar laten gaan, omdat ze je dan niet meer vertrouwen. Als je de groep verlaat, heb je grote kans dat je vermoord wordt. De politie treedt streng op tegen zulke moorden, omdat daarbij ook onschuldige slachtoffers kunnen vallen.
Andere bendes begaan misdaden via de computer. Zij hacken een computer en kunnen je op die manier dwingen geld te betalen. Of ze kraken je pincode en kunnen dan geld van je rekening afhalen.

Opsporing

Het is de taak van de politie om criminaliteit te voorkomen en de daders van strafbare feiten op te pakken. Daarvoor is er een speciale afdeling binnen de politie, de recherche. Soms wordt een dief betrapt op het moment dat hij inbreekt. Maar meestal moeten de rechercheurs onderzoek doen. Als het niet lukt om de dader te vinden, zoekt de politie hulp via het televisieprogramma Opsporing verzocht. Mensen die iets weten kunnen dat melden, dat mag ook anoniem.