Vanaf 2 juni 2010 maakt de onbemande ruimtesonde Solar Dynamics Observatory (SDO) haarscherpe foto’s van de zon. Nu, 10 jaar later, zijn de foto’s achter elkaar geplakt in een video. Eén dag staat gelijk aan één seconde in de video. Het leverde een spectaculaire film van 61 minuten op!
Vlammen
De zon bestaat uit hete gassen, die je kunt zien in de video. Je ziet de buitenste laag van de zon: de corona. Continu krioelen er vlammen en zie je gloeiende bogen (zoals op 13 minuten en 6 seconde). De zon draait, net als de aarde, om haar eigen as. Over één zo’n draaiing doet de zon zo’n 25 dagen, terwijl de aarde daar maar een dag voor nodig heeft. Maar de zon is ook een stuk groter dan de aarde. Er passen meer dan een miljoen aardbollen in de zon!
Zwaaien naar Venus
Er zijn twee planeten die tussen de aarde en de zon staan: Venus en Mercurius. Deze planeten hebben een andere baan rond de zon. Meestal staan ze dus niet in de weg voor ons zonlicht. Toch zie je Venus in de video voorbijvliegen. Na 12 minuten en 24 seconde kun je dit zien. Het is heel bijzonder, want pas in het jaar 2117 komt de planeet weer langs!
Van de baan
Het is dus heel bijzonder dat Venus tussen de aarde en de zon doorvloog, maar het gebeurde niet zomaar. Heel soms verandert de baan van Venus ietsjes waardoor de planeet tussen de aarde en de zon terechtkomt. Als deze planeet voor de zon komt, heet dat een Venusovergang. Mercurius komt in de video maar liefst twee keer voorbij, maar dat is heel lastig te zien (na 36 minuten + 18 seconde en na 57 minuten + 38 seconde). Mercurius is een stuk kleiner dan Venus. Een Mercuriusovergang is minder zeldzaam. De volgende keer dat Mercurius voorbijvliegt is over 10 jaar al.
Zwaaien naar jezelf
De zon lijkt af en toe te verplaatsen. Dat is niet zo, hoor. Het lijkt alleen alsof het gebeurt omdat de camera zo nu en dan opnieuw moet worden ingesteld. Ook zie je af en toe heel korte, zwarte beelden. Dat zijn de aarde en de maan die tussen de ruimtesonde en de zon door schuiven. Zwaai maar even naar jezelf!
Nog 10 jaar!
Nooit eerder is de zon zo lang gefilmd. Door deze video weten wetenschappers hoe de zon werkt en hoe de hete bol in de loop van de jaren verandert. Maar onderzoekers zijn nog lang niet uitgeleerd over de zon. De ruimtesonde zal in elk geval nog tot het jaar 2030 foto’s blijven maken. Uiteindelijk willen onderzoekers ontdekken wat voor effect de zon heeft op de rest van ons zonnestelsel.
Gebruik zonlicht om klok te kijken! Maak je eigen zonnewijzer!
