Dieren in het zonnetje

Niels Kerstes, 21 februari 2019

Mensen kunnen enorm genieten van een lekker zonnetje. Ook veel dieren liggen regelmatig in de zon. Zonnebaden is niet alleen plezierig, het houdt dieren ook actief en gezond.

Onderdeel van:

Actief op pad

Reptielen zijn koudbloedige dieren. Ze zijn niet in staat om hun eigen lichaam warm te houden. Vooral hun omgeving bepaalt hoe warm ze zijn. Als het buiten koud is, zijn deze dieren ook koud. Ze hebben dan weinig energie en zijn niet heel actief. Om toch genoeg energie te krijgen om op pad te gaan, liggen deze dieren dan ook graag in de zon. Daarbij rekken ze zich vaak helemaal uit, zodat ze zoveel mogelijk zonnestralen opvangen.

De typische houding van een zonnebadende geelbuikschildpad
Wojciech Kulicki | Licentie: CC BY 2.0

Droog en schoon

Schildpadden die een groot deel van hun leven in het water leven, krijgen soms last van algen, schimmels en parasieten die op hun lichaam groeien. Een zonnebad helpt de schildpadden om af en toe goed droog te worden. Wetenschappers vermoeden dat dit gunstig is voor de schildpad, omdat schimmels hierdoor doodgaan, algen opdrogen en bloedzuigers loslaten.

Energie besparen

Zoogdieren zijn warmbloedig. Ze hebben een soort inwendige kachel. Ook als het koud is, houden deze dieren hun lichaam warm. Waarom zonnebaden sommige zoogdieren dan toch graag?

Een zonnebadende rotsklipdas
iStock - GettyImages - Binty | Licentie: RF Getty Images

Rotsklipdassen zijn zoogdieren die in rotsachtige gebieden in het zuiden van Afrika leven. Deze dieren brengen de nachten door in holen onder de grond. In de winter beginnen ze hun dag vaak badend in de zon. Doen ze dit omdat ze het ‘s nachts koud krijgen?

 

Om dit te onderzoeken, volgden onderzoekers de temperatuur van rotsklipdassen in de winter een paar weken lang, dag en nacht. Zo kwamen ze erachter dat rotsklipdassen eigenlijk niet afkoelen tijdens de nacht. De onderzoekers denken daarom dat de rotsklipdassen vooral in de zon liggen om energie te besparen. Het kost warmbloedige dieren namelijk wel energie om bij kouder weer hun lichaam warm te houden zonder de hulp van de zon.

 

Gezonde veren

Ook onder de vogels zijn er veel zonaanbidders te vinden. Aalscholvers, die naar vissen duiken, hebben een verenkleed dat niet helemaal waterdicht is. Daarom zitten ze na een duik vaak uit te druppen in de zon.

Aalscholvers tref je regelmatig aan met hun vleugel gespreid in de zon
Gellinger | Licentie: Pixabay License

Veel vogels die nooit het water in duiken, zonnebaden op hete, zonnige dagen in de zomer. Op zo’n dag hebben de vogels het al warm genoeg. Waarom gaan ze dan toch in de zon zitten? Wetenschappers hebben hier verschillende verklaringen voor. Het zonlicht doodt misschien bacteriën die op de veren van de vogels leven en de veren beschadigen. Vogels hebben ook vaak last van parasieten, zoals mijten, die in hun verenkleed leven. Door te zonnebaden krijgen deze parasieten het warm en worden ze actiever. Ze zijn dan makkelijker te vinden en te verwijderen door de vogels.

Bedenk nog meer redenen waarom vogels op warme dagen zonnebaden.

Een zonnebadende merel.
PicturElements | Licentie: CC BY-SA 4.0

Als je op een warme, droge dag goed op de vogels om je heen let, heb je grote kans ook zelf zonnebadende vogels te zien.

Vitamine D

Dieren gebruiken een zonnebad ook om genoeg vitamine D in hun lichaam te krijgen. Vitamine D is belangrijk voor sterke botten en tanden, goed werkende spieren en een sterk afweersysteem. Reptielen en zoogdieren krijgen deze vitamine binnen via hun voedsel en door hun huid. Wanneer zonlicht de dieren beschijnt, wordt er namelijk vitamine D in de huid gemaakt. Een onderzoek met panterkameleons toonde aan dat de dieren vaker de zon opzoeken als ze via hun voedsel weinig vitamine D binnenkrijgen. Zo levert de zon niet alleen energie, maar zorgt het ook voor een betere gezondheid!

Een panterkameleon in het wild.
Rogier van Vugt | Licentie: CC BY-NC-SA 4.0