Hoe zijn voornamen ontstaan?

In Nederland bestaan er duizenden voornamen. Van veelvoorkomende tot heel unieke. Maar hoe zijn die ontstaan? Historisch taalkundige Marijke Mooijaart legt het uit.

AMSTERDAM - Leerlingen van basisschool OBS De Notenkraker op de eerste dag van het nieuwe schooljaar.
© ANP

Uit welke tijd komen de eerste voornamen in Nederland?

‘In de vroege middeleeuwen, zo’n vijftienhonderd tot duizend jaar geleden. Er werden toen vaak korte woorden uit de gewone taal aan elkaar geplakt, zoals helm, rijk, moed. Die vormden dan samen een naam, zoals Wilhelm en Welmoed. Niet veel later kwam het christendom naar Nederland. De kerk werd heel belangrijk en vanaf dat moment werden bijbelse namen populair. Denk aan Maria en Johannes. Die kregen ook andere vormen: Catharina werd bijvoorbeeld Rina en Johannes werd Jan.’

Hoe werden vroeger voornamen gekozen?

‘Lang werden kinderen naar hun opa, oma of een ander familielid vernoemd. Daardoor bleven veel voornamen een beetje hetzelfde. Maar vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw veranderde dat. Minder mensen gingen minder naar de kerk en wilden zelf beslissingen nemen. Daarom mensen vanaf die tijd zelf de naam voor hun kind.’

Wat voor namen kwamen er toen bij?

‘Vooral veel internationale namen. Geïnspireerd op die van populaire sporters of beroemdheden. Er kwamen in die periode ook veel mensen uit andere landen in Nederland wonen en ook die brachten nieuwe namen mee. Bijvoorbeeld Mohammed, Ibrahim, Fatima en Maryam uit Marokko en Turkije. Maar ook Italiaanse namen zoals Bianca en Surinaamse zoals Ravi.’

Mag je in Nederland elke voornaam kiezen?

‘Dat mag! Maar een kind mag er geen last van hebben. Het mag dus bijvoorbeeld geen scheldwoord zijn.’

Welke namen zijn nu populair?

‘Ouders willen steeds vaker dat een naam in alle talen goed uit te spreken is. Je ziet ook vaker korte namen die eindigen op twee medeklinkers zoals Tess, Lynn of Jaxx. Een andere trend van de laatste jaren zijn natuurnamen zoals Vlinder of Storm. Wat je ook vaker ziet, zijn namen die beginnen met een X, Y of Z. Dat kwam vroeger bijna niet voor.’

Wat vind jij van jouw voornaam? Cidalia, Izzie en Milou vertellen hier over hun naam: