De jaguar: onmisbaar in de Amazone

Marije van der Kamp, 13 april 2018

De jaguar is een indrukwekkend roofdier dat in de tropische bossen van Midden- en Zuid-Amerika leeft. Hier jaagt hij op vrijwel ieder dier dat hij in zijn leefgebied tegenkomt. Daardoor is hij een gevaarlijke tegenstander. Voor de jaguar ligt er echter ook gevaar op de loer. Er wordt bijvoorbeeld op hem gejaagd. Het aantal jaguars in het wild neemt hierdoor snel af. Onderzoekers verwachten dat dit voor veel verandering zorgt in de Amazone.

Onderdeel van:

Een prachtig dier

Met zijn grote en krachtige lichaam is de jaguar de grootste en sterkste kat van Amerika. De jaguar is door zijn zware lichaam niet snel, maar dat heeft hij ook niet nodig in de bossen. Dit sluwe dier is beter in sluipen, springen en zwemmen. Hierbij zorgt het prachtige vlekkenpatroon dat hij niet opvalt tussen het struikgewas. Met zijn ogen ziet hij uitstekend in de schemering. Kortom, een machtige tegenstander.

Het dieet van de jaguar

De jaguar is een echte carnivoor, wat betekent dat hij vlees eet. Hij jaagt vooral op grote prooien, zoals herten, zwijnen (pekari’s) en grote knaagdieren (capibara’s). Ook kleinere prooien staan op het menu, zoals apen, kleine roofdieren (neusberen, opossums en stinkdieren), gordeldieren, knaagdieren, vogels en reptielen. Zoals je ziet is dit een lange lijst. De jaguar eet namelijk alles dat op zijn pad komt. Jammer genoeg kruist vee, zoals koeien of geiten, ook regelmatig zijn pad. Boeren vinden dat natuurlijk vervelend. Stel je voor dat al je geiten opeens opgegeten zijn!

Capibara's
Pixabay I Licentie: CC0
De jaguar jaagt ook op capibara's
Jaguar
Pixabay I CC0
Jaguar

Een bedreigde diersoort

Gelukkig is de jaguar nog niet uitgestorven, maar helaas wel een bedreigde diersoort. Er wordt namelijk op het mooie dier gejaagd. Vaak zijn het boeren, die boos zijn omdat hun vee ten prooi valt aan de rover. Daarnaast is er nog een tweede bedreiging: het kappen van grote delen van de tropische bossen in de Amazone. Mensen willen deze grond gebruiken voor sojaplantages en weilanden. Hierdoor heeft de jaguar steeds minder ruimte om te jagen en neemt het aantal jaguars af.

De jaguar als sleutelsoort

Onderzoekers vinden het moeilijk te voorspellen wat er allemaal verandert als de jaguar uitsterft. Hij heeft namelijk een belangrijke taak in de Amazone. Als jager aan de top van de voedselketen zorgt de jaquar ervoor dat een populatie kleine roofdieren, zoals opossums, niet te groot wordt. Opossums eten knaagdieren en zo blijft de populatie knaagdieren ook in evenwicht. De knaagdieren hebben op hun beurt weer invloed op de plantengroei. Zo beïnvloed één jaguar zijn hele leefgebied. Daarom wordt de jaguar een sleutelsoort genoemd. Een sleutelsoort is dus een diersoort die een belangrijke rol in zijn omgeving heeft. Wanneer een sleutelsoort uitsterft, verandert er veel voor de dieren en planten in dat gebied. In het geval van de jaguar bijvoorbeeld voor de opossums, knaagdieren en planten. Het lijkt wel een beetje op domino.

Weet jij nog een ander dier dat grote invloed heeft op de dieren en planten in zijn leefgebied?

Wist je dat Hans ter Steege, onderzoeker van Naturalis, wel eens een jaguar is tegengekomen in het bos? Hij doet in de Amazone onderzoek naar bomen. Bekijk het filmpje hierover op Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=SFPpXOjLxoQ