Stekels om mee te prikken

Koos Bax, 7 maart 2019

Dieren doen er alles aan om niet opgegeten te worden. Sommige rennen hard weg, anderen verstoppen zich snel. Waarom al dat gedoe als je gewoon rustig op je plek kunt blijven zitten? 

Onderdeel van:

Kleurige stekels die herrie maken

Gestreepte tenreks zijn zoogdiertjes die deels ondergronds op Oost-Madagaskar leven. Met hun stevige klauwtjes graven ze gangen en holen. Onder de grond is het donker. Gelukkig heeft een tenrec een flinke neus om zijn weg te ruiken. Het diertje wordt zo’n 15 à 20 centimeter lang. Hij lijkt wel wat op de Nederlandse egel.

De gestreepte tenrek heeft namelijk stekels over zijn hele lichaam, net als een egel. Bij zijn hoofd en nek zijn ze langer en geel gekleurd. Met deze gele stekels voelt hij zijn omgeving. Ook kan hij herrie maken door ze tegen elkaar te wrijven. Als hij een roofdier ruikt stampt hij op de grond en zet hij zijn stekels recht overeind. Al die herrie en gele strepen moeten de roofdieren afschrikken. Gebeurt dat niet, dan vormen de scherpe, rechtopstaande stekels de laatste verdediging.

De vorm en kleuren van de tenrek maken het een eigenaardig beestje.
iStock - GettyImages - reptiles4all | Licentie: RF Getty Images
De vorm en kleuren van de tenrek maken het een eigenaardig beestje.
Youtube - BBC Two | Licentie: Alle rechten voorbehouden

Na 1 minuut en 14 seconden is het geluid dat de gestreepte Tenreks maken goed te horen!

Met stekels verdwijnen in de achtergrond

Bergduivels zijn reptielen die in droge gebieden van West- en Centraal Australië leven. Door de brandende hitte worden de meeste reptielen daar energiek en snel. Maar niet de bergduivel. De bergduivel is een traag en langzaam dier. Met zulke stekels als bescherming hoeft hij ook niet weg te rennen voor roofdieren! Om in de droogte toch aan water te komen heeft de bergduivel een eigenaardige oplossing: Hij zuigt het water op uit de omgeving met zijn huid. Dat heeft door zijn stekels een groot oppervlak, zodat geen druppel verloren gaat. Een heel stelsel van kanaaltjes zorgt er vervolgens voor dat het opgezogen vocht naar zijn mond stroomt. Zo hoeft hij alleen maar in een plasje of onder een natte plant te gaan staan!

Youtube | Licentie: Alle rechten voorbehouden

De bergduivel drinkt in dit filmpje door in een plasje te gaan staan. Kun jij het water volgen naar zijn mond? (Tip: Zet je geluid even uit)

Stekels kun je lenen

Zee-egels leven in alle oceanen tot wel vijf kilometer diep. Ze eten voornamelijk algen, maar ook zeekomkommers en schelpdieren. Zee-egels zijn meestal rond en hebben stekels met allerlei verschillende kleuren. Bij sommige soorten zijn de stekels ook nog giftig. Van die giftige en scherpe stekels maken ook andere dieren gebruik! In de rode zee leeft een krab die een zee-egel met zich meedraagt. Hij gebruikt de stekels van de zee-egel als bescherming voor zichzelf.

Zee-egels worden ook door andere dieren gebruikt als bescherming. Hier loopt een krab met een rode zee-egel op zijn rug.
Zee-egels worden ook door andere dieren gebruikt als bescherming. Hier loopt een krab met een rode zee-egel op zijn rug.
iStock - GettyImages - Zeamonkey | Licentie: RF Getty Images

Wat zou de zee-egel er aan hebben om gedragen te worden?

Werken stekels altijd?

Er zijn veel verschillende manieren om stekels te gebruiken als bescherming en het lijkt hartstikke goed te werken. Toch hebben niet alle dieren stekels. Veel dieren gebruiken andere manieren om aan roofdieren te ontkomen. Stekels hebben namelijk ook nadelen. Het maken van stekels kost bijvoorbeeld veel energie. Energie die ook aan andere dingen kan worden besteed, zoals snel rennen, vliegen of zwemmen. Bovendien zijn er ook dieren die toch zomaar door die stekels heen bijten!

Welke andere nadelen van stekels kun jij bedenken?

Ook interessant