Waarom is oranje de Nederlandse kleur?

Oranje vlaggen, oranje pruiken, oranje gezichten: op sommige dagen kleurt heel Nederland oranje. Bijvoorbeeld op Koningsdag of tijdens het EK voetbal. Maar waarom eigenlijk oranje, en niet pimpelpaars? 

Door Redactie
ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN

Daarvoor moeten we terug in de tijd. Op naar de zestiende eeuw! In 1533 wordt Willem van Nassau geboren, in Duitsland. Zijn neef is de prins van Orange, een gebied in Frankrijk. Als die overlijdt laat hij zijn prinsdom achter aan Willem. Die is pas elf, maar is nu in één klap prins: prins Willem van Oranje-Nassau.  

Opstand tegen Spanje 

Willem wordt een belangrijke edelman. Hij wordt de stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht. Vanaf 1556 heeft Nederland een Spaanse koning, Filips II. Dat is een superstrenge katholiek. Iedereen die wat anders gelooft dan hij wordt opgepakt. Steeds meer mensen komen tegen hem in opstand. En Willem van Oranje? Die leidt de opstand! Hij wil dat de koning stopt met het oppakken van protestanten. En dat de macht anders wordt geregeld.  

Het Wilhelmus  

In 1568 breekt de Tachtigjarige Oorlog uit. Willem van Oranje vlucht naar Duitsland. Vanuit daar organiseert hij aanvallen tegen de Spanjaarden. Willem verspreidt zijn boodschap via posters, strijdliederen en prenten. Daar komt ons volkslied, het Wilhelmus vandaan. De Spaanse koning verklaart hem vogelvrij. Iedereen mag Willem vermoorden, zonder daarvoor gestraft te worden. 

En nu een vlag! 

Maar Willem van Oranje heeft veel aanhangers. ‘Weet je wat we nodig hebben?’, denken die. ‘Een eigen vlag!’ Ze kiezen voor de kleuren oranje, wit en blauw. Wit en blauw staan op het uniform van Willem. En oranje staat voor zijn prinsdom Orange. Later wordt oranje vervangen door rood. Waarschijnlijk omdat rood beter is te zien op zee. En hoe komen we aan de leeuw als het Nederlandse wapen? Die komt uit het familiewapen van de Van Nassaus.  

Vader des vaderlands 

Willem van Oranje strijdt voor vrede tussen de provincies. En hij wil dat mensen elkaar respecteren. Met hem zelf loopt het niet zo goed af. Hij wordt doodgeschoten door een tegenstander, Balthasar Gerards. Na zijn dood groeit Nederland toch nog uit tot een republiek. Zoals hij het zou willen! Achteraf wordt hij gezien als de grondlegger van onze staat. En als ‘vader des vaderlands’. 

Oranje blijft  

Willem mag dan dood zijn, zijn kleur blijft bestaan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog staat oranje voor verzet. En tijdens sportwedstrijden versterkt het ons gevoel van eenheid. In 1974 barst de eerste Oranjegekte uit: Nederland staat in de finale van het WK. En in 1998 staat het Oranje-elftal voor onze multiculturele samenleving. In 2017 zijn de vrouwen aan zet: de Oranjeleeuwinnen winnen het EK. Het is de grote doorbraak van het vrouwenvoetbal in Nederland. Weer een belangrijk moment dus. En weer was oranje erbij! 

Wist je dat Kidsweek ook lesmateriaal maakt? Neem hier een kijkje op de site.