Vandaag is het vrijdag de dertiende. Ben jij op zo’n ongeluksdag extra voorzichtig? Of loop jij fluitend onder een ladder door en aai je elke zwarte kat die je tegenkomt? Waar komt al dat bijgeloof toch vandaan?
Bijgeloof
Veel verhalen over bijgeloof zijn al heel oud. Vroeger gingen er veel sterke verhalen rond over hoe je je het best tegen het kwaad kon beschermen. Veel van die verhalen werden verteld door kooplieden die van dorp naar dorp trokken. Niemand kon echt controleren of wat ze vertelden echt klopte. Zo verspreidde er veel nepnieuws. Hoe de verhalen precies gingen, is door de eeuwen heen verloren gegaan. Maar we weten nog wél welke dingen ongeluk of juist geluk brengen.
Dertien
Dertien is natuurlijk het bekende ongeluksgetal. Waarschijnlijk komt het uit het Bijbelverhaal over Het Laatste Avondmaal. Er zaten toen dertien mensen aan tafel. Dat bracht Jezus geen geluk want de dag erna werd hij gekruisigd. Maar ook de oude Egyptenaren zagen het getal dertien al als ongeluksgetal. De Egyptische kalender had een dertiende maand. Maar dat was altijd de slechtste maand van het jaar omdat het water in de rivier de Nijl laag stond en er vaak sprinkhaanplagen waren. Veel mensen vermijden het getal dus liever. Veel hotels hebben daarom geen kamer 13. En soms zelfs geen dertiende verdieping. En de meeste vliegtuigen hebben geen rij 13. Er is zelfs een speciaal woord voor angst voor het cijfer 13: Triskaidekafobie.
Even afkloppen
Al eeuwenlang kloppen mensen uit bijgeloof op ongeverfd hout als ze willen dat iets niet uitkomt. Dat afkloppen heeft ook alweer te maken met Jezus. Het verwijst naar het kruis waaraan hij werd opgehangen. Wie zich slecht had gedragen, moest een houten kruis aanraken om eraan herinnerd te worden dat Jezus opriep tot een beetje meer bescheidenheid. Een andere verklaring komt van een oud Keltisch verhaal. De Kelten geloofden dat er goede geesten in de bomen woonden. Door op het hout te kloppen, riep je hun hulp in.
Zwarte kat
Over zwarte katten doen al eeuwenlang de gekste verhalen de ronde. Zeker in de Middeleeuwen dachten veel mensen dat zwarte katten hulpjes van heksen waren. Sommige middeleeuwers geloofden zelfs dat heksen zichzelf ook in een zwarte kat konden veranderen. Dat gelooft nu natuurlijk niemand meer. Toch denken sommige mensen nog steeds dat het ongeluk brengt als een zwarte kat je pad kruist. Zwarte katten die in het asiel zitten, hebben ook meer moeite om een nieuw baasje te vinden. Maar dat heeft dan weer niet alleen met bijgeloof te maken. Zwarte katten doen het niet zo goed op social media omdat je ze op foto’s slecht ziet. Voor sommige mensen is dat een reden om voor een andere kleur kat te kiezen.
Ladders
Wat doe jij als er op straat een glazenwasser of een schilder bezig is op een ladder? Loop je er onderdoor of er met een grote boog omheen? Dat laatste is wel zo veilig mocht er een pot verf of een emmer sop naar beneden vallen, maar er zit meer achter. Ook onder een ladder doorlopen, zou ongeluk brengen. Een mogelijke verklaring is dat het vroeger werd gezien als iets heel oneerbiedigs. Samen met de grond en de muur vormt de ladder namelijk precies een driehoek. Het symbool voor de christelijke drie-eenheid (Vader, Zoon, Heilige Geest). Wie onder een ladder liep, verbrak het symbool en zou daarvoor gestraft worden. Al was het maar door een vallende emmer water.
Zout
Ook met zout knoeien, brengt volgens sommigen ongeluk. In de oudheid was zout erg kostbaar, want je kon er vlees bijvoorbeeld heel lang mee goedhouden. Volgens het bijgeloof is het ongeluk dat ontstaat door het morsen van zout tegen te gaan door een beetje ervan over je linkerschouder te gooien. Dan zou het in de ogen van slechte geesten terechtkomen. Want de duivel zou altijd over je linkerschouder mee kijken.
Wat anderen nu lezen
Wetenschappers: 'Dieren zijn geen gevoelloze robotjes'
Udio: Wat is het en hoe werkt het?
Voor het eerst kweekvlees geproefd: hoe wordt dat gemaakt?
Dit is de kracht van wielrenner Mathieu van der Poel
Hoe zijn voornamen ontstaan?
Klopt de naam Suikerfeest eigenlijk wel?
Banjoko (17) is de nieuwe gorillaleider in de Apenheul
Eerste koala's te zien in Nederland
Tien miljoen kilo plastic opgevist
Vanaf nu moet je een kaartje kopen op drukke dagen in Venetië