Navigatie overslaan
Halsbandparkiet / Elwin van der Kolk

Halsbandparkiet

Rose-ringed Parakeet, Psittacula krameri - Papegaaien (Psittacidae)

Halsbandparkieten zijn knalgroene en luidruchtige vogels, afkomstig uit India en Centraal-Afrika. Het gaat in Nederland oorspronkelijk om ontsnapte en losgelaten kooivogels die verwilderd zijn en populaties hebben gevormd. Halsbandparkieten zijn holenbroeders, die ook in nestkasten broeden. Concurrentie met kauwtjes, spechten en uilen om beschikbare broedholten lijkt slechts in geringe mate te spelen. Het broedsucces lijkt vrij laag.

Halsbandparkiet / Agami

Herkenning

Heldergroen van kleur met donkerdere slagpennen. Mannetjes hebben daarnaast een zwarte kin- en keelvlek en een zwarte lijn over de hals lopen die uitloopt in een oranjeroze halsband op het achterhoofd. Vrouwtjes hebben dat niet en zijn effen. Zeer korte, scherp omlaag gebogen haaksnavel (kleine papegaaiensnavel). Luidruchtig en slaapt in de winter in grote groepen in bomen.

Geluid

Vaak krijsend, bijvoorbeeld in geval van gevaar. 


39-43 cm

Deze soort lijkt op:

Cursus Vogels in Nederland

In deze gratis online vogelcursus voor beginners leer je in tien vogellessen veel vogels en hun geluiden herkennen. Van tuinvogels, bosvogels, weidevogels en watervogels tot vogels van het waddengebied. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes om vogels te leren kijken en vooral van vogels te genieten.

Camilla Dreef & Nico de Haan

Schrijf je in

Nico de Haan en Camilla Dreef

Leefwijze

Broeden

Broedt tussen januari en juni. De halsbandparkiet broedt in los kolonieverband en heeft één legsel per jaar met 3 of 4 eieren (soms 6). Broedduur: 22-24 dagen. Ze broeden in natuurlijke holen in oude platanen of andere loofbomen, ook in spechtenholen. De jongen zitten 49-50 dagen op het nest.

Leefgebied

Stadsparken en tuinen zijn in Nederland veruit favoriet. Het nest wordt in een solitaire boom gemaakt, vaak in een oud spechtenhol op flinke hoogte. De halsbandparkiet is in Nederland voor een zeer belangrijk deel afhankelijk van bijvoedering; zonder die hulp zouden ze de voedselschaarste in de winter niet overleven. Daarom komen zij buiten de stedelijke gebieden niet veel voor.

Voedsel

Het voedsel bestaat uit zaden, vruchten en vooral pinda's.

Vogeltrek

Halsbandparkieten zijn in Nederland standvogels. Vooral buiten het broedseizoen zoeken halsbandparkieten elkaar op in slaapbomen, daar kunnen ze in zeer grote groepen bijeenkomen.

Eropuit met MijnVogelvinder.nl

MijnVogelvinder heeft wat te bieden voor alle soorten vogelaars: beginnend, gevorderd of prof. Deze handige vogelwegwijzer vertelt je welke soorten je tijdens het wandelen of fietsen kunt tegenkomen en waar je op moet letten om ze daadwerkelijk te zien. Hoe leuk is het om tijdens een wandeling erachter te komen dat de appelvink met zijn snavel wel een drukkracht van 50 kilogram kan uitoefenen?

Meer over MijnVogelvinder

MijnVogelvinder appelvink

Verspreiding en aantal

vrij schaarse broedvogel | jaarrond aanwezig

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Nadat de eerste halsbandparkieten in de jaren '60 van de vorige eeuw door de mens zijn losgelaten of ontsnapt uit kooien, bleek de soort zich in Nederland vrij goed te kunnen handhaven. In Amsterdam en Den Haag bevinden zich inmiddels ware bolwerken en de soort breidt zich nog altijd uit.

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen 2500-3000 (in 2018-2020)
Geschat maximum aantal overwinteraars 10.000-12.000 (in 2013-2015)
Doortrekkers Broedvogel - jaarrond aanwezig

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Hoogste dichtheden in Den Haag en Amsterdam, ook in steeds meer andere plaatsen in de Randstad.

In Europa

In Europa heeft de halsbandparkiet op enkele plaatsen een min of meer permanente populatie weten te vormen. Enkele daarvan zijn inmiddels weer uitgestorven, op andere plaatsen ontstaan weer nieuwe. Vooral in Zuidoost-Engeland, Nederland, België en Duitsland, maar ook in Italië, Spanje en Portugal.

Meer informatie


Bescherming

De halsbandparkiet is geen inheemse soort, maar losgelaten of ontsnapt uit kooien. Vooral in het stedelijk gebied van de Randstad neemt het aantal toe. Mogelijk profiteert de halsbandparkiet daarbij ook van de toename van het aantal grote bonte spechten in laag-Nederland. In de Randstad zal de soort vermoedelijk in concurrentie zijn met de boomklever. Landelijk gezien is er op het niveau van de populatie geen sprake van concurrentie: in het laatste kwart van de twintigste eeuw is het aantal boomklevers verdubbeld.

Wat wij doen

Vogelbescherming houdt de ontwikkeling van de populatie in de gaten om tijdig eventuele problemen bij andere soorten te kunnen signaleren.

Wat kun jij doen

Halsbandparkieten profiteren in steden van het aanbieden van voer door mensen, met name ongebrande pinda's zijn geliefd. Er zijn voedersilo's verkrijgbaar met een beschermende constructie die grotere soorten zoals de halsbandparkiet buitensluit. De halsbandparkiet is te lenig gebleken voor onze voedersilo van het type 'London'. Op plekken waar halsbandparkieten houten nestkasten uitbijten die voor andere soorten zijn geplaatst, kan worden gekozen voor nestkasten die zijn gemaakt van houtbeton.

Meer weten?

Actuele berichten

Downloads


Wet- en regelgeving

De halsbandparkiet is een uitheemse vogelsoort. De soort geniet geen bescherming op grond van de Europese Vogelrichtlijn en de Nederlandse Omgevingswet, omdat de soort niet van nature in het wild voorkomt in de Europese Unie. Het gaat om een uitheemse vogelsoort die door de mens is geïntroduceerd buiten diens natuurlijke verspreidingsgebied, zich nadien in de vrije natuur heeft weten te handhaven en is gaan voortplanten. Er is desalniettemin een aantal regels van toepassing op uitheemse soorten.

Algemene regels

De wet bevat algemene regels die van toepassing zijn op uitheemse vogelsoorten. Het gaat om:

  • de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
  • het algemene verbod op dierenmishandeling (opgenomen in de Wet dieren).

De wet bevat daarnaast specifieke regels die van toepassing zijn op uitheemse soorten. Het gaat om:

  • het verbod op het uitzetten of vrijlaten van dieren of hun eieren in de vrije natuur;
  • een bevoegdheid voor de provincie om (categorieën) personen opdracht te geven om populaties van aangewezen diersoorten te verwijderen of beperken mits daarmee een wettelijk belang wordt gediend.

Uitzonderingen op de bovenstaande verboden zijn onder voorwaarden mogelijk.

Bijzondere regels

De halsbandparkiet staat (nog) niet op de Europese lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten. Deze lijst is vastgesteld op grond van EU-verordening 1143/2014 over de preventie en beheersing van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten. Deze verordening bevat diverse ge- en verboden over de soorten op de Europese lijst, zoals een import- en handelsverbod, maar ook een bezit- en fokverbod. Onder de Omgevingswet zijn provincies (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) belast met het beheer van hun populaties als dit een wettelijk belang dient.

Meer weten?

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal