Jeugdbieb

Website bij de tv-serie 'Welkom in de ijzeren eeuw'. Centraal staat de 19e eeuw in Nederland. De eeuw van de Franse bezetting onder Lodewijk Napoleon en de geboorte van ons Koningshuis. Maar ook de eeuw van kinderarbeid en de grote uitvindingen: de eerste trein, de eerste voetbalwedstrijd en de eerste...

In 'Welkom bij de Romeinen"ontvangt tv-presentatrice Dorine Goudsmit in haar studio Romeinse gasten ‘die al eeuwen dood zijn’, zoals Nero, Caesar en Augustus. Samen met hen kijkt zij terug op de hoogte- en dieptepunten uit ‘hun’ tijd. Hier kun je alle afleveringen bekijken.

De Drekkies zoeken een nieuwe plek om te wonen. Ze komen terecht in Stinkstad, een prachtig en rustig plaatsje met een heerlijk stinkende vuilnisbelt... Op deze site kun je vinden waar je de film kunt bekijken. Deze film verscheen in 2021. (Kijkwijzer: alle leeftijden)

Houd je van ijstijden? Goed nieuws, volgens geologen leven we nu in een ijstijd. Lees er over op de Natuurwijzer van Naturalis.

In de Gouden Eeuw maakt Nederland kennis met de aardappel uit Zuid-Amerika. Kaat en Lidewij laten zien wat je er allemaal mee kunt koken. Een patatje tachtigjarige oorlog bijvoorbeeld. Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

Vincent van Gogh is één van de meest bekende Nederlandse kunstschilders aller tijden. Maar toen hij leefde, was dat zeker niet zo. Geld had hij weinig en kopers voor zijn schilderijen bijna niet. Het schilderij De Aardappeleters moest zijn doorbraak worden… Bekijk het filmpje van...

In Slochteren wordt in de jaren 60 een enorme gasbel aangetroffen. Dat levert een hoop geld op. Dat geld gaat allemaal naar de staat, niet naar de mensen in Groningen die er bovenop wonen… Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 60 op schooltv.nl.

Begin 19e eeuw wordt iedereen in het koninkrijk Holland door de regering van Naopleon Bonnaparte opgeroepen om een achternaam te registreren. Maar niet iedereen beseft dat we deze ingevoerde achternamen twee eeuwen later nog steeds gebruiken… Geschreven en geregisseerd door Niek Barendsen. Bekijk...

In 1863 schaft de Nederlandse regering de slavernij af. De slaven in Suriname en op de Antillen zijn vrij! Of toch niet? In werkelijkheid moeten ze nog tien jaar zwaar onderbetaald doorwerken en de ex-slavenhouders krijgen nog extra geld door de afschaffing ook. Geschreven en geregisseerd door Niek Barendsen....

Tweehonderd jaar geleden moesten kinderen net als hun ouders werken. In fabrieken, op het land, in mijnen. In 1874 komt er een wet om te voorkomen dat kinderen moeten werken. 'Het kinderwetje van Van Houten', heet deze wet. Maar niet alle kinderarbeid wordt met deze wet gestopt. In de mijnen en op het...

In 1932 wordt het laatste gat in de Afsluitdijk gesloten. De Zuiderzee heet voortaan IJsselmeer. Maar of iedereen daar zo blij mee is? Daar gaat dit liedje over! Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

Dankzij de algemene bijstandswet, ingevoerd in 1965 door minister Marga Klompé, werd de bijstand een recht en was iemand zonder inkomen niet langer afhankelijk van liefdadigheid. Iedereen die werkloos was, ook als ze alleenstaand waren, kregen voortaan maandelijks geld van de overheid. Bekijk...

De tiende penning is een belasting die door de Hertog van Alva opgelegd wordt aan de Nederlanden in 1569. Nederlanders moeten aan de Spaanse koning 10% belasting betalen over aankopen als eten, drinken en vee. Het belastinggeld wordt vervolgens door Spanje gebruikt om de Opstand in de Nederlanden neer...

De Gouden Eeuw is niet voor iedereen een tijd van welvaart. Er is ook vel armoede. Mensen die hun hoofd nauwelijks boven water kunnen houden gaan bedelen op straat. Maar daar moeten ze wel een vergunning voor hebben. Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

Louis Armstrong is één van de grootste jazzmuzikanten uit de jaren 20. Hij zingt, speelt trompet, en bedenkt ter plekke wat hij gaat spelen. Heel anders dan de muziek die mensen gewend zijn. Toch wordt jazz ook in Nederland razend populair. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en...

De T-Ford is de eerste betaalbare auto. In de jaren 20 zijn deze auto’s dan ook superpopulair. Rij je een stukje mee? Muziek, tekst en regie: Niek Barendsen. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

In de Gouden Eeuw was alleen het katholieke geloof toegestaan. In 1566 komen de protestanten in opstand. Dit leidt tot rellen, waarbij ze vele uitgebreide versieringen in de katholieke kerken vernielen. Bekijk het filmpje van Welkom in de 80-jarige Oorlog op Schooltv.nl.

In de jaren 20 hebben mensen het zwaar. Er is weinig werk en veel armoede. Maar gelukkig is er de bioscoop! Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

Tijdens de Cubacrisis in 1962 lopen de spanningen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie hoog op. Beide partijen hebben kernwapens. Als het tot een oorlog zou komen, dan zou dit dus enorme gevolgen hebben. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 60 op schooltv.nl.

In de 19e eeuw is Nederlands-Indië een kolonie van Nederland. De Nederlandse regering is er de baas. In 1830 wordt het cultuurstelsel ingevoerd om nog meer winst te behalen uit de landbouw. En de Indiërs? Die konden er niks tegen doen. Bekijk het filmpje van Welkom in de IJzeren Eeuw op schooltv.nl.

In de jaren 20 volgt de ene dansrage de andere op. De Charleston, Lindy-hop, tapdance…Het is haast niet meer bij te houden! Kijk mee naar Dance dance dance uit de jaren 20. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

In de jaren 20 gaat het steeds slechter met Duitsland. Door hyperinflatie is de Duitse Mark steeds minder waard. Voor een brood betaal je in 1923 meer dan 200 miljard Mark! Regie: Niek Barendsen. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

Nadat in onder andere Engeland en Duitsland er al spoorlijnen geopend zijn, is Nederland aan de beurt in 1839. De eerste spoorlijn loopt van Amsterdam naar Haarlem. Maar niet iedereen is hier blij mee. Mensen denken dat koeien uit paniek zure melk gaan geven en dat de trein zo snel gaat, dat je geen...

Poepen, dat doen de Romeinen vanaf de zesde eeuw voor Christus in het riool! De Cloaca Maxima wordt gebouwd onder koning Tarquinius. Het is eigenlijk niet meer dan een open kanaal dat vanuit Rome naar de rivier de Tiber stroomt. Bekijk het filmpje van Welkom bij de Romeinen op schooltv.nl.

Voordat de boekdrukkunst wordt uitgevonden, is het kopiëren van boeken monnikenwerk. En allemaal in het Latijn. In de 11e eeuw zet een monnik voor het eerst een Nederlandstalig gedichtje op papier, en dat begint zo: hebban olla vogala. Bekijk het filmpje van Welkom in de Middeleeuwen op schooltv.nl.

Balthasar Gerards heeft Willem van Oranje vermoord. De schepenen gaan in overleg hoe hij verhoord en gestraft moet worden. Gerards laat weinig los, dus bedenken ze verschrikkelijke martelmethodes. Bekijk het filmpje van Welkom in de 80-jarige Oorlog op schooltv.nl.

De Geuzen zijn op weg naar Enkhuizen om te plunderen, maar drijven weg door de wind en verdwalen. Als ze in Den Briel aankomen, komen ze erachter dat er bijna geen Spanjaarden zijn en dat ze de stad zo kunnen innemen. Bekijk het filmpje van Welkom in de 80-jarige Oorlog op schooltv.nl.

In 1848 wordt de Nederlandse grondwet getekend door Koning Willem II. Daarmee geeft hij de macht over aan de Staten Generaal en wordt de macht van de koning ingeperkt. In eerste instantie wil Willem II niet tekenen, maar na een nachtje slapen is hij ineens van gedachten veranderd. Bekijk het filmpje...

Heb je een knobbel op je neus, zwart haar of een kruidentuin? Dan word je in de Gouden Eeuw al gauw aangezien voor heks. En als je faalt bij de heksenproeven, eindig je op de brandstapel. Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

De jonge Adolf Hitler wil geen dictator worden, maar kunstenaar. In 1908 doet hij auditie voor de kunstacademie van Wenen. Maar of de kunstwereld nou op de schilderijen van Hitler zit te wachten? Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

In de jaren 20 en 30 zijn hoorspelen razend populair. Op de radio luister je naar een spannend verhaal waar live geluiden bij worden gemaakt, zoals onweer en naderende voetstappen. Spannend! Kijk mee naar hoe zo’n hoorspel gemaakt werd. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

Aan het begin van de twintigste eeuw is de Jordaan een van de armste wijken van Amsterdam. De mensen kunnen er nauwelijks rondkomen. Als in 1934 minister-president Colijn besluit dat de uitkeringen nog verder omlaag gaan, komen de Jordanezen in opstand. Tekst, muziek en regie: Niek Barendsen. Bekijk...

De Romeinse keizer Julius Caesar is niet bij iedereen geliefd. In 44 voor Christus wordt hij met 23 messteken om het leven gebracht. Bekijk het filmpje van Welkom bij de Romeinen op schooltv.nl.

De katholieke kerk veranderde in de jaren 60. Daarvoor stond de priester tijdens de dienst met zijn rug naar de kerkgangers toe en praatte hij Latijn. Nu kijkt hij de mensen aan en praat hij Nederlands. Ook de bisschop is moderner. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 60 op schooltv.nl.

Haarlem wordt in 1572 belegerd door het Spaanse leger. De stad verzet zich. In deze strijd vecht een bijzonder persoon mee: Kenau Simonsdochter Hasselaer, een vrouw. Bekijk het filmpje van Welkom in de 80-jarige Oorlog op Schooltv.nl.

In de jaren 20 en 30 zijn kinderziektes zoals de mazelen, rodehond en de bof levensgevaarlijk. Er zijn nog geen vaccins, pillen of andere medicijnen. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

Van slootwater tot sperma: wetenschapper Antoni van Leeuwenhoek bestudeert alles onder zijn eigen uitvinding, de microscoop. Antoni is zijn tijd ver vooruit! Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

In de Middeleeuwen kon je je zonden afkopen bij de kerk om in de hemel te komen. De Duitse predikant Maarten Luther is erg tegen dit zogenaamde ‘aflaten’ en besluit uit kritiek op de Rooms katholieke kerk, zijn eigen kerk op te richten: de Lutherse kerk. Luther is hiermee een grondlegger...

Het bekendste schilderij van alleskunner Leonardo da Vinci is de Mona Lisa. Een portret van een glimlachende dame. Het werk is tegenwoordig wereldberoemd en is tentoongesteld in het Louvre in Parijs. Bekijk het filmpje van Welkom in de middeleeuwen op schooltv.nl.

Engelsman Henry Hudson is in 1609 voor de VOC op weg naar Indië. In plaats daarvan komt hij uit in Amerika. Er ontstaan nederzettingen en de stad krijgt de naam ‘Nieuw Nederland’. Er wordt een rivier naar Hudson vernoemd en hij wordt de eerste burgemeester van New York. Bekijk het filmpje...

In 1596 vertrekken Willem Barentsz en Jacob van Heemskerck naar Indië. Althans, dat is de bedoeling. Maar het schip komt vast te zitten in het ijs bij Nova Zembla in het noordpoolgebied. Hoe gaat de bemanning dit overleven? Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

Willem van Oranje leidde de opstand tegen de Spaanse koning Filips II. Daarom loofde hij een grote beloning uit aan degene die Willem zou vermoorden. Balthasar Gerards schoot Willem van Oranje neer in Delft, in 1557. Bekijk het filmpje van Welkom in de 80-jarige Oorlog op Schooltv.nl.

Pang! Pang! Pang! Met drie pistoolschoten wordt Willem van Oranje in 1584 vermoord. Maar wie heeft het gedaan? De schout en z’n rakkers zijn op zoek naar de dader, Balthasar Gerards. . Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

In de jaren 60 kwam de anticonceptiepil op de markt. Deze pil blokkeert zwangerschap. Hiermee kregen vrouwen zelf controle over of ze zwanger winden worden of niet. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 60 op schooltv.nl.

Volgens de Romeinse legende worden de broers Romulus en Remus grootgebracht door wolven. Daarna stichten ze de stad Rome. Alleen de naamgeving van de stad is nog even een dingetje. Geschreven en geregisseerd door Niek Barendsen. Bekijk het filmpje van Welkom bij de Romeinen op schooltv.nl.

Dankzij het Romeinse leger veroveren de Romeinen een wereldrijk. Dus waar wacht je nog op? Ga in dienst bij het leger van keizer Augustus! Bekijk het filmpje van Welkom bij de Romeinen op schooltv.nl.

In de Gouden Eeuw verdient Nederland veel geld in de slavenhandel. Slaven worden vanuit Afrika naar de nieuwe wereld gebracht en verkocht aan de hoogste bieder. Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

Mannen moeten in de IJzeren Eeuw hard en veel werken. Ze krijgen weinig betaald en bijna geen vrij. Het socialisme komt op voor de rechten van de arbeiders en zorgt voor kortere werkdagen, het pensioen, een vast loon en vakantiedagen. Bekijk het filmpje van Welkom in de IJzeren Eeuw op schooltv.nl.

In 1918 denkt de socialist Pieter Jelles Troelstra dat Nederland klaar is voor een arbeidersrevolutie. Hij wil dat arbeiders de macht grijpen, net als in het communistische Rusland. Maar zijn poging pakt anders uit. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

In de IJzeren Eeuw krijgen mensen veel kinderen. De eerste vrouwelijke arts, Aletta Jacobs komt met het condoom als voorbehoedsmiddel. Maar dat wordt niet meteen door iedereen geaccepteerd. Alhoewel veel mensen er stiekem wel behoefte aan hebben… Bekijk het filmpje van Welkom in de IJzeren Eeuw...

Op 30 september 1938 tekenen vier Europese landen een verdrag waarin staat dat Duitsland een deel van Tsjecho-Slowakije mag hebben. De andere landen hopen dat Hitler daardoor geen andere landen aan zal vallen. Bekijk het filmpje van Welkom in de jaren 20 en 30 op Schooltv.nl.

De VOC zorgt in de Gouden Eeuw voor veel welvaart in de Nederlanden. De handel in specerijen maakt ons land schatrijk. Maar of dat helemaal eerlijk is voor de bewoners… Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

Als matroos bij de VOC moet je keihard werken. Met een beetje pech val je overboord of word je verkocht als slaaf. Maar deze matrozen zijn eigenlijk best blij met hun leven aan boord van een VOC-schip! Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

In Engeland doen ze het al, maar het is Jan Bernard van Heek die de voetbal in 1885 naar Nederland haalt. Samen met zijn vrienden organiseert hij de allereerste Nederlandse voetbalwedstrijd op en ze stichten de voorloper van FC Twente. Bekijk het filmpje van Welkom in de IJzeren Eeuw op schooltv.nl.

De walvisvaart doet in de Gouden Eeuw goede zaken. Mensen gebruiken het dier om walvistraan, zeep en andere producten van te maken. Het stinkt alleen wel een beetje. Geschreven en geregisseerd door Niek Barendsen. Bekijk het filmpje van Welkom in de Gouden Eeuw op schooltv.nl.

De heren van de West-Indische Compagnie krijgen uitleg over de driehoekshandel. Hierbij wordt er gehandeld in koffie, katoen en suiker uit Amerika, vuurwapens, ijzer en buskruit uit Europa en ivoor, goud en slaven uit Afrika. Met de handel in slaven zijn de heren het niet eens. Bekijk het filmpje van...

Het Nederlandse volkslied, het Wilhelmus, heeft wel 16 coupletten. Maar wie heeft ze ooit bedacht? Bekijk het filmpje van Welkom in de 80-jarige Oorlog op Schooltv.nl.

In de 19e eeuw zijn er veel werklozen in de steden. Om de armoede te bestrijden, wordt hen een nieuw leven aangeboden in de Maatschappij van Weldadigheid in Drenthe. Hier krijgen de mensen een huis en werk als boer. Bekijk het filmpje van Welkom in de IJzeren Eeuw op schooltv.nl.

Welkom in Spanje. Dit land in het zuiden van Europa is heel afwisselend. Je vindt er vlakten, groene heuvels, droge woestijngebieden en hoge bergen. Spanje heeft grote en drukke steden, zoals Madrid en Barcelona. Lees er over op de website van Docukit. Meer informatie vind je in dit boekje: Informatie,...

Werk zoeken in de landen van de Europese Unie. Vluchtelingen uit minder ontwikkelde landen komen naar de EU om werk te zoeken, maar niet iedereen is welkom. Bekijk het filmpje op Schooltv.nl.